İş, Servis, Tasarım ve Geliştirme Modeli
--
Modülerlik bugünün hızlı değişen iş modellerinin esnek şekilde değiştirilmesi için gerek şartlardan. Özellikle düşük pazar bozulmalarının en temel bileşeni.
VUCA dünyasında karmaşık süreçler içerisinde, Devops, Designops ve Serviceops gibi kavramlar gelişiyor. Bu kavramlardan biraz bahsederek, servis iş modellerinin bu kavramlardan nasıl etkilendiğini de açıklamak istiyorum.
Devops, kurumların ürünleri geleneksel yazılım geliştirme ve altyapı yönetim süreçlerini kullanan kurumlara göre daha hızlı geliştirmesine ve iyileştirmesini sağlayarak, uygulama ve hizmetleri yüksek hızda sunma becersini artıran kültürel felsefelerin, yöntemlerin ve araçların birleşkesidir. VUCA dünyasında bu hızlı müşterilere daha iyi hizmet sunulmasına ve daha iyi rekabet edilmesine imkan tanır.
Devops modelinde geliştirme ve operasyon ekipleri artık birbirinden kopuk değildir. Bunu bir altyapı olarak görmek yerine, bir felsefe olarak değerlendirmek ve büyük resimde konuları değerlendirmek gerekir. Eğer şirketler fonksiyonel ve hiyerarşik olarak yürütülüyorsa, o zaman zaten Devops’tan bahsetmek mümkün değildir. Devops, geliştirmenin bir aracı olarak çalışıyorsa, sadece iyi ürün yapmaya yarar ancak iş modeli ve operasyon modelinin çalışacağı anlamına gelmez. Ekipler tek bir ekip haline döndüğünde, geliştirme, test, dağıtım ve operasyona kadar bir uygulamanın yaşam döngüsünün tamamında çalıştırılmasıdır. Bu modellerin üzerine, kalite güvence ve güvenlik ekiplerini de eklemek mümkündür. DevOps ekiplerindeki herkes güvenliğe odaklanıyorsa buna DevSecOps denir.
Ekipler, daha öncesinde manuel olarak gerçekleştirilen ve uzun zaman alan süreçleri otomatikleştirmek için araçlar kullanırlar. Öncesinde, müşterinin ihtiyaçlarının tam olarak anlaşıldığında, manuel olarak bile çözüldüğünden emin olmak gerekir. Zaman zaman otomasyonun neyi çözdüğünü bilmeden yaptığı, otomatize ettiği ancak bir işe yaramadığı birçok işte olabilir. Bu nedenle işlerin yapılışında, neden sorusunu da sormayı unutmamak gerekir. 5 Why kuralını mutlaka işletin.
Bunun yanında DesignOps kavramı ile de karşı karşıya kalıyoruz. Bu kavramda tasarım sürecini sistematikleştirerek, tasarımcının problem çözmeye odaklanmasını sağlar.
Tasarım sürecini optimize ederek, tasarım odaklı düşünmeye daha fazla zaman ayırmasını sağlamayı amaçlar.
Devops modelinde olduğu gibi ekiplerin sürekli iletişim halinde olmasını sağlamak ve hızlı üretim yapabilmesi için sistemi optimize etmektir.
DevOps ve DesignOps’ta ekiplerin etkileşimleri ile kollektif bilince ulaşmasını amaçlarken, geleneksel bölerek yönetme, bu kavramların tam tersidir.
Parçalayarak yönetme, fonksiyonlar arasında çatışmaları daha arttırarak, ortak hedeflerin ortadan kalmasına, kişilerin ve toplulukların kendilerini koruma moduna almasını sağlar. Bunun ana temel psikolojik sebebi psikolojik güvendir.
Psikolojik güvenin altındaki temel konu ise, etik ve güven konularıdır.
DesignOps’ta kullanıcı merkezli bir yaklaşım benimseyerek, tasarım sistemini olabileceğince optimize eder, tasarım odaklı düşünmeye teşvik eder.
Altındaki temel felsefe ise, müşteriyi odağına alarak, müşteriye uygun ürün ve hizmetleri ortaya çıkartmak ve şirketleri sürdürülebilir ve karlı kılmaktır.
Eğer müşteri odağı kaybolmuş ise, insan ve hiyerarşi odaklılık oluşur buna da HIPPO denir. Parayı, yöneticiler değil, müşteriler verir.
Nielsen Normal Group, “DesignOps, tasarımın değerini ve etkisini bir ölçekte arttırmak için insanların süreçlerini düzenleme ve sistem optimizasyonunu ifade eder” şeklinde tanımlamıştır.
Müşteri odağında para kazanmak için de iş modelini geliştirmeniz gerekir. İş modelinizin şekillenmesi, işletim modelinizden etkilendiği gibi, rekabette uyum, farklılık, yenilik, iş yapış tarzı ve müşteri odaklılık ile olur.
İş modeli ile özellikle servis bazlı işlerde, servis işletim modelleri birlikte düşünülmesi gerekir. Bu konuda çok derin tecrübelere sahip olma şansım oldu.
Buradan hareket ile ServiceOps kavramına da dikkat çekmek istiyorum. ServiceOps, hizmet yönetimi ve operasyon yönetiminin yakınsadığı yeni bir paradigmadır.
DevOps çok ürün odaklı olduğunda, servis modeli ve iş modeli düşünülmediğinde, bütünsel başarı şansı azalır.
ServiceOps, gerçek zamanlı, açık, net ve şeffaf bir işletim modeli ile otomasyonu sağlamak, fonksiyonların akıllı şekilde, mümkünse farklı disiplinlerden oluşan ekiplere otonomi verilerek, gelişmiş kullanıcı deneyimleri ve ölçekleme yarayacak şekilde kurumsal kültürü, süreçleri ve teknoloji platformlarını değiştirmek ile ilgilidir.
ServiceOps, kullanıcı merkezli, işbirliği ve işlevler arası özerk ekipler, uçtan uça sorumluluk, sürekli gelişme ve bunların otomasyonundan oluşur.
Proaktif, akıllı ve etkili şekilde servis işletim modelinin ve iş modelinin değiştirilmesini sağlar.
Hiyerarşik organizasyonların en büyük sorunlarını ortadan kaldırarak, departmanlar arası ekipler, uçtan uça sorumluluk alarak, siloların ortadan kaldırılmasına yardım eder.
Yapay zeka teknolojisinin imkanları da bu servis işletim modellerini büyük oranda etkileyecek kabiliyettedir. Bu konudaki kobi bankacılık vizyonu yazımı da okumanızı tavsiye ederim.
Uygulanmada, ServiceOps, etkili hizmet sunma ve sorunsuz altyapı operasyonlarını sağlamak için birbirine bağımlı olan ve paralel çalışması gereken insanları, süreçleri ve teknolojileri birleştirir.
Özellikle geleneksel bilgi işlem modellerinin, yeni modüler, esnek, ölçeklenebilir, müşteri isterlerine göre kişiselleştirilebilir bir modele kavuşturulması, birçok yeni iş modelini, yeni kanal yapısını ve yeni fırsatlar dünyasını beraberinde getirecektir.
Tüm bunların yeni mobil dünyadaki uygulamalar ile güncel olarak tutulması, müşteriler tarafından benimsenmesi, kullanım frekansının arttırılması, verinin analitiği, daha iyi müşterinin öğrenilmesi, yapay zeka modelleri ile hiper kişileştirilmiş öneri altyapıların çıkartılması, işlerin ölçeklenmesini ve yeni ServiceOps’ların oluşturulmasını sağlar. Bu da yeni iş modelleri anlamına gelir. İşte yeni iş modeli ve servis işletim sistemi arasında ölçekleme ve ticarileştirmek için böyle büyük bir bağlantı vardır.
Adım adım işinizi neden yaptığınızı sorgulayın. Şuurlu olarak bu soruyu sormak, işi niye yaptığınızı anlatır ve o yola girip girmeyeceğinizin kararını verdirir.
Tükenmişlik sendromunun bu kadar zirvede olması sebebi, koşturduğun şeyler, yeterli ödülü vermiyorsa, o durumda, bir süre sonra insan çatlıyor. İnsan özünde, lezzet istiyor çünkü Homosapiens tat alan demektir.
Devamlı aynı şeyi yaparak tat alamazsın, CEO olmanız bunu engellemez. Sistem arıza verecek niye yapıyorum diyecek. İşte bu süreçte anlam ortaya çıkacak.
İşte insanları bir vizyon çerçevesinde birleştirmek, onları stratejik olarak ikna etmek anlam ve liderlik ile alakalı. Aksiyon ise, iş, servis, tasarımı geliştirme modelleriniz ile ilgili.
