Kripto paralar ile yetenek avı

Ferhat Ünlükal
4 min readJan 23, 2022

--

Tedrik zincirlerinin bozulması, pandemi döneminde insanların kendilerini sorgulamaları ve devlet destekleri ile artık insanlar hayatlarındaki anlam arayışını sorgular oldular.

Hayatın sadece işten oluşmadığının farkına varan, sadece işine adanmış bir anlamda hapsedilmiş yetenekli olduğu düşünülen beyaz yakalılar için artık GIG ekonomisinin kapıları açılıyor.

Amerika, GIG ekonomisinin başkenti olduğu için Newyork Belediye Başkanı, maaşları Coinbase üzerinden Kriptopara olarak ödemeye başlıyor. Bu işaret acaba geleceğin yetenek avını kriptoparalara çevirir mi sorusunu sorduruyor.

Sanayi ve kapitalist ekonomileri için daha gidilecek çok yol olmasına rağmen, internetin yayılımı ve yazılım sektörünün birçok sektörü ortadan kaldırabilir olması nedeniyle, bu sanayi devrimi ülkelerinde yaşayan ancak dijital yetenekleri olan birçok kişinin de GIG ekonomiye katılımını sağlayabilir bir düzeyde.

Linkedin gibi sosyal mecraların artık projeleri de organize edebilen, yetenekleri bulup çalıştırabilen, insan kaynaklarına yakın firmalar olması gerekebilir. Bunu yapan platformlarda artıyor.

Serbest gezen tavuk gibi, serbest gezen üreticileri, çalışanları görmek mümkün olabilecek.

Tüm bu gelişmeler yetenekleri elde tutmanın zorlaşmasına ve daha ademi merkeziyetçi bir yazılım ve üretim ekosistemine yol açıyor. Bu yaklaşımda da şirketler teknoloji işlerini ekosistem yaklaşımı ile yapmak zorunda kalıyorlar.

Artık kimse büyük ve son sözü söyleyecek durumda değil, işbirliği ve ekosistem ile birlikte üretebilecek platformları yaratmak için çalışmak durumundalar. Goldman Sachs artık büyüklüğüne güvenemiyor.

Teknoloji ve yazılım dünyası ile genel soft üretici kültürün üzerine pandeminin katılması, bunun yanında da yeteneklerin anlam arayışları ve yeteneklerin bir platformdan gelirlerini alabilmesi için bir alternatifte kripto paralar gözüküyor.

Devletler ve bunlara ilişkin vergi sistemleri hala önlerinde büyük problemler gibi gözükse de, onlarında vergi ile oluşturulabilecek platformlar ile çözülmesi çok muhtemel. Yazılım ve teknoloji endüstrisi de onun platformlarını sağlayacaktır. Bugün İngiliz ve Fransız mahkemelerinde büyük teknoloji firmalarının davalarının sistematik olarak çözülmesi yine teknoloji ve onu üretenlerin elinde olacaktır.

Yazılım sektörü 565 Milyar $’lık bir büyüklük olsa da, dijital ürünler ve hizmetler 2 Trilyon $’a ulaştı. Sektörün görünmeyen 3 kat daha büyük bir yüzü daha var.

Yazılım sektörü ekonomideki tüm sektörlere yenilik, büyüme ve verimlilik getiriyor. Hangi sektörde olursa olsun ilk yapan ve iyi yapan firmalarında yeni iş modeli şekillendirmesini sağlıyor. Bu nedenle, firmalarda kendi teknoloji firmalarını kurarak, rekabetçi üstünlüğü ellerinde tutmak istiyorlar. Ancak bu her firmanın teknolojisini geliştirebilecek kadar yetenekli kaynak yok. Bunun dışında firmalar bu yetenekleri sürdürülebilir şekilde istihdam edemiyorlar. Bu nedenle platform as a service modellerin ekosistemler ile büyümesini bekleyebiliriz.

Devrimsel etkiyi ortaya koyan GAFAM firmaları rekor değerlemelere ulaşmışlardır.

Gelişmekte olan ülkeler ve ülkemiz, bu servis pazarından yeteri kadar pay almamaktadır. Payın arttırılması için, nitelikli insan gücümüzü arttırmamız, eğitim sistemlerimizde köklü reformlara gitmemiz gerekiyor.

Önümüzdeki 10 yıl içerisinde yazılımın ve dijital servislerin ekonomi içerisinde payı artmasını bekleyebiliriz. Unicornlar ve decacornlar ancak bu şekilde yaratılabilecektir.

Bu ekonomiyi oluşturmanın temel bileşenlerinden birisi girişimci ekosistemini desteklemekten geçiyor. Büyük firmalar için çokta alışılagelmiş bir yapı olmamasına rağmen, devlet teşviklerinin ve desteklerinin girişimcilik ekosistemine aktığı kadar, sermayeyi yönlendirenlerinde bu alana yatırım yapmaları ihtiyacı bulunmaktadır.

Yazılım ve dijital servis sektörünün en büyük problemi, müşterinin ihtiyaçları doğrultusunda, çevik ürün geliştirme ile geleneksel ürün geliştirme arasında kalmaları. Yetişmiş insan gücünün ürün bakış açısı ile bakıyor olması, ölçeklemedeki en büyük zorluk olarak ortaya çıkıyor.

Bunun dışında yeni nesil firmalarında henüz yeteri kadar finansal ve insan kaynaklarına da erişememesi başka bir zorluk getiriyor.

Para yapan firmaların, yetişmiş insan kaynaklarının bu konuda kendilerini ön plana koymaktansa, ekosistemi destekler hamleler yapması, hem kendi işlerinin hem de ekosistemin büyütülmesini sağlayacaktır.

Özellikle bulut bilişim altyapıları artık, küçüklerinde oyunda hızlı ürün geliştirmelerine ve değeri test etmelerini sağlıyor. Bu konuda ürün geliştirmek, yetenekler ile daha kolay hale dönüşürken, müşteriye odaklı ve değer yaratabilen ürün geliştirme birincil problem haline dönüşüyor. Bu şekilde geliştirilen ürünlerde, ölçeklemenin anahtarı olduğu için, işi iş modeli ve üretim süreçlerini birlikte değerlendirmek gerekiyor.

Risk ssermayesi yatırımları bu alandaki dönüşüme katalizör etki sağlıyor.

Dijital tüketim pazarı 2019 yılında 177 Milyar $’a ulaşmış durumda. Tedarik zincirlerinin esnek hareket edebilmesi için 1.2 Trilyon $ harcama yapılmış durumda.

Devops gibi ürün geliştirme pratikleri yazılım geliştirmeyi coğrafi olarak daha esnek hale dönüştürüyor. Bu durum gig çalışmayı yaygınlaştırıyor. Gig uygulamaları yaygınlaşarak 250 Milyar $’ı aştı, işgücünün coğrafi olarak daha dağınık ve esnek bir hale dönüşmesine sebep oluyor. Artık firmalar, platformlar üzerinde kurulmak durumunda, belki de metaverse üzerinde de yeni firmalarımızı yaratmak dıurumunda kalacağız.

Bulut bilişim pazarı 2019 yılında %18 büyüme ile 258 Milyar $’a ulaştı. Bu rakamların Pandemi ile birlikte çok daha hızlı artmasını beklenir. Hizmet ihracaat kalemleri bu anlamda çok hızlı artıyor. Bu cografi olarak, geleneksel bakış açısı ile bakan firmaların yeteneklerini global oyuncu ve platformlara kaptırmaları anlamına gelecek.

Bilgisayarların yaygınlaşması, küreselleşme ve yeni teknolojiler, yazılım ve dijital servis sektörlerinin olgunlaşmasına yol açıyor.

Ülkeler kendi yeteneklerini kaçırmamak için teşvik mekanizmaları yanında vergi konusunda da desteklemek durumundalar.

Artık yazılım, dijital servisler ve yüksek teknoloji teknoloji alanlarında rekabetçi olmak daha da güçleşiyor. Özellikle, kırılgan ekonomiler, yeteneklerin gelişmiş pazarlar ve ülkeler için çalışmasına büyük oranda teşvik ediyor. Büyük ekonomilerin can suyu yine gelişmekte olan ekonomiler tarafından karşılanıyor. Bu dengesizliği ortadan kaldırabilmek için, bir platform şirketleri oluşturmak mecburi hale dönüşüyor.

İşte bu tarif edilen ortam içerisinde, kriptoparalar lokasyon bağımsız, yeteneklerin sisteme katılması, çalıştırılması ve değer üretebilmesini teşvik edebilir. Hep birlikte göreceğiz.

--

--

Ferhat Ünlükal
Ferhat Ünlükal

Written by Ferhat Ünlükal

Fintek sektöründe deneyime sahip bir liderdir. İş dünyasında girişimcilik ve değer yaratma üzerine, bilgi ve deneyimlerini paylaşmaktadır​.

No responses yet