Rekabet Alanı
Gelişen teknoloji ile birlikte, rekabet alanlarını belirlemek çok daha zor hale geldi. Bundan 25 yıl önce elektronik sektörünün rekabetinin yazılım ve servisler olduğu ile ilgili sunumlar yaptığımızı hatırlarım.
O zaman içerik kraldır şeklinde bir mottomuz vardı ancak bunun Netflix ve Spotify’a evrileceğini, IPTV teknolojilerinin içerik ile zenginleşeceğini ve büyüyeceğini tahmin ediyor olsak bile, kısa vadeli çıkarlar, politikalar, kısa vadenin uzun vadeyi ortadan kaldırması, organizasyonların %99'unun o işi yapan insanlardan oluşması, yeni o yeteneklerin içeride olmaması ve değişimi yönetecek liderler konfor alanında olması, o değişimi yönetmede zorluklar olarak ortaya çıkar.
Değişim yönetimi, yenilikçilik ile de iç içe giriyor. Ancak burada uzmanlaşmış kişiler, bireysel egoları, psikolojileri de dikkata alındığında, icat yapmayı, yenilik ile eşleştirirler. Ancak yenilikçilik kavramı, icadın yanında iş modelinin değişimi de getirir. Netflix ve Spotify sadece icat yapmadılar, internet hızlarında nasıl yayını verebiliriz sorusunun üzerine yeni iş modellerini oluşturdular. Yoksa sadece teknoloji platform firmaları olarak tarihteki yerlerini alırlardı. Yenilikçilik = İcat X İş Modeli ile olarak birçok yazımda anlatırım.
İcat veya ürünler üzerinden tanımladığımız rekabet alanlarını da yanlış tanımlanıyor olabilir. Sık yapılan hatalardan birisidir. Gözle görülebilen elle tutulabilen şeyler üzerinden rekabet tanımlanır. Sanayi devriminin ürün yaklaşımı bunu bu şekilde tanımlamaya iter. Rekabet alanı orada olmayabilir.
Bugün rekabet alanı gözle görülebilir ürünlerden, gözle görünen ve görünmeyen servislere doğru kaymaktadır. Bugün toplam sahip olma maliyetleri, ürün ve servis içerisindeki büyük resim ile adresleniyor. Çünkü Z kuşakları hem kültürel hem de ekonomik olarak servisleri kullanmayı seviyor ve artık onları bir ürün almaya zorlayamayacaksınız. Zaten ekonomik koşullarda ona göre tasarlanıyor. Bilgi devrimi onların beyin güçleri ile servis tüketim alışkanlıkları arasında rekabeti pozisyonluyor.
25 yıl önce anlatılanları belki elektronik cihazlar tarafında kaçırmış olsak ta, ödeme altyapılarında platform as a service modelini hayata geçirdiğimizi görüyorum. As a service modellerinin daha da açılacağı, açık bankacılık ve servis bankacılığı ile desteklenerek, veri, yapay zeka ve blokchain ile daha da zenginleşeceğini görüyoruz.
Pazarlarda rekabet alanları değişiyor. Ürün ve servis rekabetinden, genişletilmiş, yapay zeka ile zenginleştirilmiş servislere doğru yeni rekabet alanları gelişiyor.
Ürünler üzerine konuşup, kaç adet satacağız heyecanları, geçmişin ürün ve mühendis kültürlerinin bir uzantısı. Liderler o platformları yaymak için, hizmetkar liderlik yapmak durumunda. Onları da servis olarak yapılandırarak, rekabet alanlarının değişimini yönetmek durumundadır.
Rekabet alanları doğru tanımlanmadığında sürekli ürün ve fikir aşkları, ego ve güç ile birleşerek, daha da büyük çıkmazlara sebep olacaktır. Kendi cehennemlerine emin adımlar ile koşuyor olacaklardır.
Bu nedenle rekabet alanlarını tanımlamak ve yeniden işlere bakabilmek kıymetlidir. Liderlerin dinlemesi ve öğrenmesi yeni rekabet alanlarını tanımlamaları için elzemdir. Politikacılar, öncüllenenler, güç merkezliler rekabet alanlarını ürüne hızlıca çevirebilirler. Bunun yanında, felsefesine inmediğiniz yeni işlerinizde aynı şekilde göstermelik olarak kalacaktır.
Değişen iş modeli, değişim liderliğini, insanları ortak vizyona inandırarak, onları bir noktaya götürebilmek ise, hizmetkar liderliği gerektirir.
Güç zehirler, mutlak güç mutlaka zehirler. Bu nedenle dinleyin ve duyun. Bir adım geri çekilerek olaylara bakın farkındalığınız artsın. Bilerek politikalarınızı öncüllüyorsanız, o zaman seçimlerinizi yapmışsınızdır.
