Trilyon Dolarlık Şirket Yaratmak

Ferhat Ünlükal
3 min readJan 20, 2022

Dünyanın en değerli firması Apple 3 Trilyon $’a ulaştı.

Steve Jobs sonrasında Tim Cook konusunda çok tartışmalar olsa da, Apple büyümesine devam ediyor gözüküyor.

Steve Jobs, Apple’ın piyasa değerini arttırırken, akıllı telefon devrimini meyvelerini toparladı.

Şekil 1 . Apple Hisse Değeri artışı

Apple bu değişimi, iMac, iPod, İPhone ve İpad gibi yıkıcı yenilikler ile yakalamıştı. Steve Jobs vizyon ve arzu nesnesi yaratırken, Tim Cook, verimlilik ve operasyon gurusu olarak çalışıyor. Bir şirketin ikisine de ihtiyacı var. Ancak farklı zamanlarda sanırım.

İnsanları heyecanlandıran harika bir fikir bulan kişi kadar, onu ölçekleyebilecek insanlara da ihtiyacınız olur.

Tim Cook firmanın satışlarını, 108 Milyar $’dan 365 Milyar $’a attırıken, Net karını da 26 Milyar $’dan 95 Milyar $’da 3.7 kat arttırıyor.

Tim Cook bunu yaparken, hizmetlerin geliştirilmesine odaklandı ve servislerin ürünlerine bağımlılığını azalttı.

Tim Cook’un en büyük başarısı, hizmetleri geliştirmesi, teşvik etmesi ve şirketi bir servis şirketi halinde yatırımcıya pazarlayabilmesinden geçiyor.

Apple Airpods ve Apple Watch gibi pazar payı %25 üstü iki ürün yaratmış olsa da, hizmetler bölümünden 70 Milyar $ gelir sağladı. Bu yeni ürünlerin iki karı ve kar marjı da %70 oldu.

Steve Jobs çok yaratıcı ürünler yapıyordu ve bir vizyonerdi. Ürünlere odaklanıyordu. Ürünlere odaklanmak modası geçme tehlikesi nedeniyle, doğası gereği değişken gelirler anlamına gelmektedir. Bu iş biraz doğru ata oynamaya benzer. Doğru ata yatırırsanız, kazancınız olur, olmazsa da, o zaman onun bedelini ödersiniz. Ürün döngüsü bu anlamda çok yıpratıcıdır.

Tim Cook, servis işine odaklanarak, Apple’ı bu döngüden çıkarttı. Yetenekli bir diplomat olması, insanları ikna etmesi de, iyi bir müzakereci olması da bu sürece destek oldu.

Steve Jobs CEO olarak kalsaydı, Apple’da işler yine ürün aşkı ile daha iyiye gitmeyebilirdi.

Ne yapması yanında ne yapmaması gerektiğini de bilmek, önemlidir. Google ve Facebook insanların verilerini kullanırken, Apple kullanıcı verilerine hassasiyet gösterdi.

Tim Cook aynı zamanda savurganlıkta yapmadı. Beats’i 3 Milyar $ satınalması sadece 3 günlük geliriydi.

Karlılığa her zaman önem verdi. %17 pazar payına sahip İphone, tüm endüstrinin karının %80'ini yaptı.

Apple nerede rekabet etmesi ve nerede kaçınması gerektiği konusunda da çok iyi bir sınav verdi. Bir liderin işin her gün ne yapmayacağına karar vermektir. Yapabilecekleri sınırsız ancak yapmayacaklarına karar verince, onu yönetmesi daha kolay.

Apple’nın hisse sayısı, 26 Milyardan 16 Milyara düşürüldü. Az bulunan şey daha kıymetlidir. Hisse başına 5.6 kat değeri arttı. Piyasa değeri son 10 yılda 9 kat artarken, hisse fiyatı 14 kat arttı.

Apple 17 yıl sonra, 2012 yılında temettü ödemeye başladı. 10 yıl boyunca yılda %33 kazanç sağladı. 10 bin dolar yatıran bir kişinin 200 bin doları oldu.

Küresel finansal sistem teknoloji hisselerini çok üzerinde fiyatlıyor. Her yerde çok para var. Teknoloji işindeyseniz, bu avantajı kullanmanızı tavsiye ederim.

Başarılarınızı da paylaşmak, o başarıların daha da büyütülmesi için anahtardır. Apple’ın ürününün Samsung ve HTC çok hızlı kopyaladılar ancak Apple’ın Apple Store ekosistemini kopyalamak onlar için zor oldu.

Ekosistem’e karşı, egosistem tuzağına düşmek çok kolaydır. Apple Home, Apple Pay, Apple Health, Apple TV, Apple Eğitim herşeyi kendi yapmak konusunda çok iddialıydı. Ancak ekosistem cevabını vererek, onları egosistem tuzağına düşürdü. Onlarla çalışacak paylaşları bulamıyorlardı. Egosistemin bu şekilde bir zorluk getirir ki, o zaman iddialarınızı gerçekleştiremezsiniz.

Tesla ile de yarışmak için, Apple’ın araba yapma hayali henüz gerçekleşmiş durumda değil.

Apple’ın kıdemli yöneticileri Jobs döneminde de vardı ve hala devam ediyorlar. Takım Jobs tarafından kurulmuştu.

Cook, alçakgönüllü tarzı ile yöneticilerini ön plana çıkararak, ödülü almaya tercih etmiyor ve kendi liderliği devam ettiriyor.

Özetle, yeni dünyada yüksek değerlemeli firma yaratmanın yolu, ürün yerine bağımsız servislerden, platform ve karlı iş modellerinden, ekosistem yaklaşımınından, egosistem tuzağına düşmemekten, neyi yapacağından çok neyi yapmayacağını belirlemekten geçiyor.

--

--