VUCA Dünyasını Anlamak

Ferhat Ünlükal
3 min readJul 2, 2022

Mevcut bildiklerimiz ile konfor alanlarında, VUCA dünyasını anlamak zordur. Genellikle anlaşılmak istenmez ve çoğu zamanda sistemler çöker. Sistemler yeni sistemler ile değiştirilmek durumunda kalır. İşte bu değişimi ancak startuplar ile yönetebiliyorsunuz. Tüm sistem parametrelerinin tekrardan keşfedildiği, bir dünya.

Eski sistem parametreleriniz ile yaptıklarınızın sonucu değişmiyor. Çöküşü engellemeniz mümkün olmuyor. O nedenle bir kez çökmeden sistem parametreleri değişmeyecek. Windows bize bunu çok güzel öğretmişti. Sürekli olarak format at ve tekrar yeniden kur. Bazen eski sistemin imajını alıp, onu atardık. Hızlı olurdu ancak bir süre sonra eski parametreleri de beraberimizde getirdiğimiz için yine sorun yaşanırdı. O nedenle imaj ilk kurulum imajı olur ki, ilk kurulumdaki parametreler tekrar gelsin.

Amazon Jeff Bezos’ta şirketini sürekli olarak ilk kurulum imajında tutuyor. İlk gün yaşatmaya ve şirketini bir startup gibi yönetmeye çalışıyor. İlk gün imajını almış, bozulduğunu düşündüğünde o imajı her gün, her hafta, her ay yüklüyor.

İşte işin girişim felsefesini anlamak, onu kabul etmek ve onu uygulamak girişimci ruh istiyor. Girişimci kafası Mod 3'te yazdığım bir kafa.

Konfor alanında bu parametreleri inkar ediyor. Dışlıyorsa, eski parametrelerimi kullanmaya devam ediyorum diyorsa, o zaman sizin yapacağınız tek şey sessizlik. Sessiz çığlığınızı atabilirsiniz.

Tabii ki bu VUCA dünyasını yönetmek, o dünya parametrelerini anlamak, kabul etmek, uygulamaktan geçiyor.

Problemlerin nedenlerini derinlemesine anlamak istiyor isen, duygu ile kalmayı dene. Derin bir içgörü elde edeceksin. Mevlana, Hacı Bektaş gibi

Size ne söylediğini anlamıyorum diyecekler. Anlamak için çaba sarf etmeden, o acıyı çekmeden, anlamanın kolay yolunu arayacaklar. Anlamanın ancak deneyimlediğinde oluyor. Bildiğin için değil, deneyimlediğin için biliyorsun. O yüzden yap, o yüzden hata yap. O yüzden düşün. Derinini düşünmeyenler, kendilerine anlatılmasını isteyecekler, güçten zehirlenenler, gücün kendilerinde olduğunu düşünecekler. Ancak güç deneyimde, hayatta, bilgide. Bu nedenle kimseye kul olmaya kalkma. Sen deneyimliyorsan, sen yapıyorsan, kendi gücüne inan. Kimse kimsenin rızkını vermez, Allah rızkı verir. İnsanlar sadece, Allah’ın iradesi ile sebebi olur. Sebep olanlar, kendilerinin verdiğini düşündüğünde, takımlar olmaz. Kendi sınavları başlar ama bunun farkına bile varamazlar. Onların şeytanları onların bunu yönettiğini düşündürürler. Egoları şişer, güçten zehirlenir ve kendi cehennemlerini yaratırlar.

İşte risk sermayesi ve girişim zihniyeti, bu nedenle çok kritiktir. Yolda yürümek maharet ister. Zihniyeti değiştirmek ister. O zihniyette de öncelikle kamil insan olma yoluna girmezsen, her seferinde yanılırsın.

Peşinden koştukların senin cehennemine dönüşür. Para, mal, mülk, şöhret, makam, mevki. O nedenle, bunlar ile motive olman seni o yoldan saptırır ve kendi cehennemine odun taşırken bulursun kendini.

Anlaşılmayan soru nedir peki. Sorun zihniyeti görmek, birkaç ay alır, Bu zihniyette olmayacağı %100'dir. Farklı şekilde düşünmenin ve yapılması gerektiği nettir. Nasıl yapılacağı bilinmiyordur. Konfor alanında test ile yetişmiş ve onlar ile başarılı olmuş herkes sorunun cevabının bir hamlede vermeye çalışıyordur. Öncelikle Sokrat gibi, Bildiğim Bir Şey Var, O Da Hiçbir Şey Bilmediğimdir. Sonrasında Mevlana gibi, Sen Yola Çık Yol Sana Görünür’dür. İşte bilinmeyen o yola takımlar ile çıkılır. Takımın, takım olması için psikolojik güven, birbirine güven, ortak kalınan bir vizyon ve o vizyona ulaşmak için tutku gerekir. Nasıl yapılacağının bilinmediğinin kabulü gerekir. Bilmediğini kabul etmediğinde, öğrenmeye başlayamazsın. Başlasan da başarım oranın %5 olacaktır. Tekrar denemeye devam etmek durumundasındır. Belirli dünyada yaşamaya alışkınlar, bilmediğin şeyi ne öneriyorsun tepkisini verirler. Ancak onun yol olduğunu anlamak için, konfor alanını bozmak gerekir. İşte konfor alanında, takımsız, güvensiz, vizyonsuz o yola çıkılamaz. Ancak geleceği de Allah bilir. Sadece o gelecek geldiğinde, takım dediklerinizin size kazık atmamasını beklersiniz. Ancak yapılacak bir şey yoktur. O kazık atılacaktır. Sizde bundan tecrübe elde edip, bir kez daha yola çıkacaksınız. Tecrübe, hayatta yenilen kazıkların birleşkesidir.

İşte belirsizlik dünyasında yolda yürümek, sizinle ile alakalıdır.

--

--

Ferhat Ünlükal

Fintek sektöründe deneyime sahip bir liderdir. İş dünyasında girişimcilik ve değer yaratma üzerine, bilgi ve deneyimlerini paylaşmaktadır​.