Yapay Zeka girişimleri ölüm eğrisine yakın mı?
Yapay zeka popüler bir kavram olması ile birlikte, yapay zeka girişimleri de çok popüler olmaya başladı. Hem girişimciler, hem sermaye sahipleri bu alana akın ettiler.
Ancak yapay zekanın kapağını araladığınızda, onun içerisinde de çok büyük dönüşüm işlerin olduğunu görüyoruz. Felsefesi olmadan, değer önerisi olmadan, sadece popüler kavramlar üzerinden girişilen işlerin %75'i ölüm vadisine giriyor. Bunların başarılı işletmelere dönüştürülmesi göründüğünden çok daha zor. Bu nedenle bir genel bir görünüm çizmek istiyorum. Özellikle fintek girişimlerinde de bu şekilde bir evrim yaşandı. Popüler kavramlar üzerinden, inovasyon budalalığı ile yapılan işler çok büyük paralar kaybettirdi. Bunu felsefesini bilenler, öğrenme yolculuğunun bir parçası haline dönüştürdü. Hatalarından öğrendi. Çıkarlar, memuriyet ve konfor alanı çerçevesinden de, başarılı olmak zorunda değilim, memuriyeti sürdüreyim bakış açısı oluştu.
ChatGPT’nin üzerinden sadece bir yıl geçmesine rağmen, üretken yapay zeka’da bazı girişimciler artık işten çıkarmalara başlıyor ve kullanıcıların ilgisi azalıyor. Bunun bir sebebi de, bu işlerde ihtiyar eden kişilerin değil, popüler kavramlar üzerinden dünyayı okuyarak, buralara doluşan ve çekim merkezi olarak gören çalışanlarında etkisi bulunmaktadır.
Yapay Zeka projelerinin ışık hızıyla hayata geçirileceği yanılsaması artık firmaların gördükleri ile eşleşmiyor. Sığ bir hayal kırıklığı çukuru içerisine saplandılar. Teknolojide özellikle bu konuda motive olmuşlar ve gaz vericiler, rakamları bir anda patlatarak, gelişmenin sağlıklı şekilde ilerlemesine engel oluşturabilir. Bir anda büyütülen balon insanlar, organizasyonlar, sistem hackerları bunu çok güzel başarabilirler. Ancak bunun ayakları yere bastığında, büyük kırılmalar yaşanır. Çünkü içeriksiz şekilde motive olmuş bir balon yaratılmıştır. Bunu balon yazımda ele almıştım.
ChatGPT ile birlikte, startuplar gelecek ile ilgili çok iyimser tahminler yapmaya başladı. Gösterişli işe alımlar başladı ve henüz ne yapacağını bilmedikleri sektör için çok büyük paralar yatırmaya başladılar.
Yapay zeka kullanımı ile ilgili beklentiler abartılı seviyeye ulaştı. Yatırımcılar, müşteriler gelir elde etmeden bu startupları desteklemeye başladı ve potansiyel olarak çok büyütülen balonda patlamak üzere.
2000'li yıllardaki Dot.com balonu da aynı şekilde hareket etmişti. Bu çok normal bir insan davranışı. Ancak sonrasında balonun batlaması ile tekrar ayakları yere basan onlarca yıl süren uğraşlar başladı. Özellikle o zaman kısa dönemde büyük para kazanmak isteyen spekülatörler, borsacılar, kısa dönemi düşünen yöneticiler bu balonu her zaman yaratırlar. Kısa dönem, uzun dönemi bu nedenle yer. Kültür, stratejiyi kahvaltıda yer. Bunun bir çok örneğini iş hayatında görebilirsiniz.
Yapay Zeka ile ilgili çok hızlı oluşan ilk fikirlerin yapılması, kültürel alışkanlıkların bu noktada olmayan kullanıcılar ile buluşması ölüm vadisine girişi olağan hale dönüştürür.
Yapay Zeka firmaları gelir tahminlerini düşürmek durumunda kalıyor ve işten çıkartmalar yaparak, büyümelerini dengeli hale getirmeye çalışıyor.
Bu durum, büyük amiral gemi firmaları ve nefesi yetecek firmalar için farklı bir anlam ifade ediyor. Onlar konulara daha farklı şekilde yaklaşabilecek, başarılılar arasında satın alma yaparak, süreçlerini daha da iyileştirebilecekler.
Yapay Zeka’da aynı bilgi çağında olduğu gibi, ürünlerin taklit edilebilirliği çok daha hızlı olduğu için, rekabetçi üstünlük, iş modelinin sağlamlığı ile ölçülüyor. Bu nedenle dip ve derin dalgalara dikkat edilmesi gerekiyor.
Bu nedenle yapay zeka için iş modellerini aramanız, bu ölüm vadisine düşmeden işi yapmanıza veya ölüm vadisine hızlı düşmemenizi sağlar.
Bu süreç içerisinde, bunu kullanacak çok fazla dolandırıcı ile karşılacaksınız. Hırslarının esiri olacaklardır ancak siz emin adımlar ile kendinize 5Why sorusunun sorun ve iş modelinin derinliklerini keşfedin.
